14 Şubat 2014 Cuma

SEVAN NİŞANYAN VE ŞİRİNCE…





ŞİRİNCE HAKKINDA GENEL BİLGİ: 

Şirince 18. yüzyıl sonlarında iskân edilmiş eski bir Rum köyüdür. 1923 nüfus mübadelesi sonrasında Selanik göçmenleriyle yeniden iskân edilmiştir.
Köyün eski mimarisi, planlı yapılaşmayı düşündüren bir tekdüzeliğe sahiptir. 200 civarında tescilli ev ve iki kilise binası korunmuştur.
1. Dünya Savaşı öncesi 5000 dolayında tahmin edilen nüfus, mübadeleden sonra 3000 dolayına düşmüş ve yakın tarihe dek düşmeye devam etmiştir. 1951’de belediye statüsü lağvedilmiştir. 1990 sayımında 787 olan yerleşik nüfus, 2000 yılı sayımında 686’ya inmiştir.
1990’lı yılların başında bir basit pansiyon ve bir kır lokantasının bulunduğu köyde, eski yapıların onarılmasıyla oluşturulan Nişanyan Evleri işletmesi 1998’de açılmıştır. Bu tarihten sonra hızlı bir turistik kalkınmaya tanık olan köyde halen 20 civarında konaklama tesisi, 25 kadar lokanta ve 80 civarında hediyelik eşya dükkânı bulunmaktadır. Yıllık ziyaretçi sayısı 2010 itibariyle 1 milyon, yıllık turizm geliri 20 milyon TL dolayında tahmin edilmektedir.
ŞİRİNCE KÖYÜNE SEVAN NİŞANYAN’IN KÜLTÜREL  KATKILARI
Şirince köyünde Sevan  Nişanyan tarafından 1992-2013 yılları arasında tamir, tadil veya inşa edilen yapılar:
A.  Restore edilen yapılar
Köy içinde harap durumda iken, geleneksel mimarinin üslubuna uygun olarak ve geleneksel yapı malzemesi kullanarak onarılan evler dokuz adettir. Bunların üçü, kısmen veya tamamen Nesin Vakfı’nın mülkiyetinde olup, Nişanyan Evleri işletmesi tarafından konaklama tesisi olarak kullanılmaktadır. Bir ev Müjde Tönbekici (Nişanyan) konutudur. Üçüncü şahıslara ait olan diğer beş evin dördü, sahipleri tarafından konaklama tesisi olarak işletilmektedir.

B. Tadil edilen yapılar
Yakın dönemde yapılmış olan niteliksiz dört yapı, iç ve dış görünüm bakımından tadil edilerek köyün geleneksel mimari üslubuna – mümkün mertebe – uygun hale getirilmiştir. Bunlardan özellikle Köşk adı verilen yapı, “köyün yüz karası” olarak değerlendirilen üç katlı bir betonarme apartman iken, başarılı bir dizi müdahaleyle, çoğu ziyaretçinin “Şirince’nin en güzel tarihi evi” olarak algıladığı bir konağa dönüştürülmüştür.

C. Yeni yapılar
Şirince’nin geleneksel mimarisinde, iki katlı köy evleri kadar, köy yakınındaki bağlarda bulunan tek katlı “dam”lar da önemli bir yer tutar.
Köyün hemen dışında bulunan yirmi dönümlük bir arazide, sözkonusu “dam”lar tarzında inşa edilmiş sekiz ev ile hizmet yapıları ve müştemilattan oluşan bir yapı grubu 2006’da inşa edilerek Nişanyan Evleri bünyesinde konaklama hizmetine açılmıştır. 2010’da bu yapılara iki katlı ve beş odalı bir konak ile, 11 metre yükseklikte bir taş kule eklenmiştir.
Yapıların tümü yerel taşla yığma tarzda inşa edilmiş olup, toprak veya kireç harcı kullanılmıştır. Şirince’nin geleneksel mimarisinde kule örneği bulunmamakla birlikte, uygulanan savunma kulesi modeline gerek Batı Anadolu gerek komşu ülkelerin yerel mimari geleneğinde yaygın olarak rastlanır.
Hamam, Selçuk’ta çok sayıda örneği bulunan Beylikler dönemi hamamlarının küçük çapta bir benzeridir. Toprak harç ve yığma taş tekniğiyle inşa edilmiştir. Kubbesi çift katmanlı gerçek kubbedir. Zamanla ot bürümesi için kubbede de toprak harç kullanılmıştır. 

D. Nesin Matematik Köyü
Köye 1 km. mesafede Nesin Vakfı’na ait 21 dönümlük arazide inşa edilen Matematik Köyü yirmi civarında taş yapıdan müteşekkildir. Köyde lise, üniversite ve lisansüstü düzeylerinde matematik yaz okulları, seminerler, çalıştaylar ve konferanslar düzenlenmektedir. Konaklama kapasitesi 150 yatak civarında olup, yaz aylarında çadırlarda konaklayanlarla birlikte toplam nüfus 250 dolayına yükselmektedir.
Köyün nüvesini oluşturan 13 yapı Sevan Nişanyan tarafından inşa edilmiştir. Daha sonra bunlara eklenen bazı yapıların, köyün özgün mimari bütünlüğünden ve geleneksel mimariye saygı ilkesinden belli ölçülerde saptığı müşahade edilebilir.

 E. Tiyatro Medresesi
Eski medreseler veya manastır yapıları şeklinde tasarlanmış olup, 750 metrekarelik bir avlu etrafında iki katlı kemerli revaklar ve odalardan oluşmaktadır. Çalışma, gösteri ve toplantı odaları alt katta, yaşam alanları üst kattadır. İstanbullu Seyyar Sahne tiyatro grubu tarafından, yaşam, çalışma, eğitim ve gösteri mekânı olarak kullanılacaktır. Toplam konaklama kapasitesi ilk aşamada 60 kişi olarak öngörülmüştür.

F. Kaya Mezarı
Şirince Köyüne ve Matematik Köyüne bakan bir kaya cephesine oyulmuştur. 6 metre yükseklikte ve 4,5 metre eninde olup sundurma derinliği yaklaşık 2 metredir. İyonik tarzda iki sütun ve iki anta mevcuttur. Alınlıkta bir Medusa kabartması ile palmet şeklinde akroterler vardır. Lahit odası henüz açılmamış olup ileride yapılacaktır.

G. Sevan Nişanyan Kütüphanesi
Nesin Matematik Köyü'nde Sevan Nişanyan'ın tasarladığı ve inşa ettiği kütüphane 400 metrekare üzerinde yer alan iki katlı, taş yapı 15 bin kitap kapasiteli  kütüphane, 250 kişilik bir konferans salonu olarak da hizmet vermektedir.

SEVAN NİŞANYAN :Özgeçmiş:
 Doğum: İstanbul 1956.
 Eğitim:
Robert College 1974
Yale University BA (felsefe) 1979
Columbia University MA (siyaset bilimi) 1983
İstihdam
Teleteknik Elektronik Ltd. Şti. (Commodore bilgisayarları Türkiye genel dağıtıcısı), kurucu ve yönetici, 1984-1986
Nişanyan Gezi Tanıtım Ltd. Şti. (Küçük Oteller Kitabı üretici ve dağıtıcısı), kurucu ve yönetici, 1997-2008
Şirince Otelcilik Ltd. Şti. (Nişanyan Evleri turizm işletmesi), kurucu ve yöneticisi, 1998-bugün
İstanbul Bilgi Üniversitesi öğretim görevlisi (dilbilim), 2006-2008
Yayınlar:
Karl Marx, Grundrisse (çeviri ve önsöz), 1980
Insight Guide Istanbul (yardımcı editör ve yazar), 1988
American Express Guide to Athens and the Classical Sites, 1991, 1993
American Express Guide to Vienna and Budapest, 1992
American Express Guide to Prague, 1993
Küçük Oteller Kitabı (yıllık yayın), 1998-2008
Mavi Kıyılarda Yeme İçme Rehberi (restoran rehberi, yıllık), 1998-2000
Kimsenin Bilmediği Olağanüstü Yerler (gezi rehberi), 2000
Meraklısı için Karadeniz (gezi rehberi), 2000
Sözlerin Soyağacı: Çağdaş Türkçenin Etimolojik Sözlüğü, 1. basım 2002, 5. basım 2010
Elifin Öküzü ya da Sürprizler Kitabı (etimoloji makaleleri), 1. basım 2002, 4. basım 2008
Ankara’nın Doğusundaki Türkiye (gezi rehberi), 2006
Yanlış Cumhuriyet: Atatürk ve Kemalizm Hakkında 51 Soru, 2008
Kelimebaz 1 (Taraf gazetesi makaleleri), 2009
Kelimebaz 2 (Taraf gazetesi makaleleri), 2010
Hocam Allaha Peygambere Laf Etmek Caiz Midir: Din ve İfade Özgürlüğüne Dair Tartışma, 2010
Adını Unutan Ülke: Türkiye Cumhuriyetinde Adı Değiştirilen Yerler, 2011
Şirince Meydan Muharebelerinin Mufassal Tarihçesi, 2011
Aslanlı Yol: Otobiyografi (yayımlanacak), 2012

Medeni hali : Bekâr, 5 çocuklu                

Hiç yorum yok: